A. Βασιλόπιτα-Κρεατόπιτα Ηπείρου/Savory Vasilopita

B. Βασιλόπιτα

A. Βασιλόπιτα-Κρεατόπιτα Ηπείρου/Savory Vasilopita

Η Ηπειρώτικη παράδοση έχει υιοθετήσει ένα εντελώς «ριζοσπαστικό» είδος βασιλόπιτας! Εδώ η βασιλόπιτα είναι αλμυρή με γέμιση από κοτόπουλο ή χοντροκομμένο αρνίσιο κιμά, ή με ολόκληρα κομμάτια χοιρινού με τραχανά, ψιλοκομμένα πράσα και αυγά.
Όπως περιγράφει ο Λαογράφος Δ. Λουκάτος στα λαογραφικά των Χριστουγέννων, η Ηπειρώτικη νοικοκυρά πριν σκεπάσει τη βασιλόπιτα με τα τελευταία φύλλα εκτός από το καθιερωμένο νόμισμα τοποθετεί ένα ξυλαράκι για τους αγωγιάτες, ένα μικρό κουκουνάρι, ένα κομματάκι πουρνάρι για τον τσοπάνο, ένα σταυρό από κρανιά για το καλό του σπιτιού, ένα σπυρί σιτάρι και ένα κουκί....

Σερβίρει 10 -12 άτομα

ΥΛΙΚΑ:

1 κιλό χοιρινό (ψαχνό) από σπάλα κομμένο σε μικρά

κομμάτια
1/2 κιλό κοτόπουλο (στήθος κοτόπουλο, φιλέτο)
3 μεγάλα κρεμμύδια ψιλοκομμένα
1 μεγάλο κρεμμύδι ολόκληρο
1 φλιτζ. τραχανά
1 1/2 φλιτζ. τσαγ. φέτα ψιλοτριμμένη
3-4 γαρύφαλλα
2 κομμάτια (κοτσάνια) σέλινο
2 φύλλα δάφνης
6 κουτ. σουπ. βούτυρο
1 κουτ. γλυκ. αλάτι
1 κουτ. γλυκ. πιπέρι
1 κιλό φύλλο χωριάτικο

Βράζουμε δύο λίτρα νερό σε μια ευρύχωρη κατσαρόλα . Ρίχνουμε μέσα στο βραστό νερό αρχικά το κρεμμύδι πάνω στο οποίο έχουμε καρφώσει τα γαρύφαλλα, τα φύλλα δάφνης, το σέλινο το κοτόπουλο και το χοιρινό. Αφαιρούμε τον αφρό ο οποίος σχηματίζετε στην επιφάνεια. Σκεπάζουμε και σιγοβράζουμε για 50-60 λεπτά. Τραβάμε το κρέας με τρυπητή κουτάλα και το αφήνουμε να στραγγίσει τα υγρά του και να κρυώσει.

Κόβουμε το κοτόπουλο και το χοιρινό σε μικρά κομμάτια.

Τσιγαρίζουμε τα ψιλοκομμένα κρεμμύδια με δύο κουταλιές βούτυρο μέχρι να «γυαλίσουν». Ρίχνουμε το κοτόπουλο και  τα κομμάτια του χοιρινού και συνεχίζουμε το ψήσιμο για 4-5 λεπτά. Ρίχνουμε τον τραχανά και τη φέτα, αλατοπιπερώνουμε, προσθέτουμε 2 κουτάλες ζωμό (νερό στο οποίο βράσαμε το κρέας), και ψήνουμε για 8-10 λεπτά.  Αφαιρούμε από τη φωτιά και το αφήνουμε να κρυώσει.

Βουτυρώνουμε τη βάση και τη διάμετρο του ταψιού και στρώνουμε 3 φύλλα επίσης αλειμμένα με βούτυρο. Αδειάζουμε τη γέμιση, την στρώνουμε με μια σπάτουλα και σκεπάζουμε.  Σκεπάζουμε με 3 φύλλα επίσης βουτυρωμένα μεταξύ τους . Χαράσσουμε με ένα μυτερό μαχαιράκι σε κομμάτια. Ραντίζουμε με το υπόλοιπο βούτυρο και με λίγο νεράκι.

Ψήνουμε στο μέσο του φούρνου στους 180˚C για 45 – 50 λεπτά. Αφήνουνε την πίτα να κρυώσει ή να χλιαρώσει πολύ καλά πριν την κόψουμε.

B. Βασιλόπιτα

10-12 μερίδες

½ κουταλάκι του τσαγιού μαστίχα σε κρύσταλλους

2 φλυτζ./400γρ. + a pinch sugar

5 μεγάλα αυγά

½ κουταλάκι του τσαγιού φρέσκος χυμός λεμόνι, στραγγισμένος

1 φλιτζ./225γρ. ανάλατο βούτυρο, μαλακό

¾ φλιτζ./180ml γάλα

2 κουταλιές της σούπας brandy

Ξύσμα και στραγγισμένος χυμός από 1 μεγάλο πορτοκάλι

1½ φλιτζ./150γρ. τριμμένο αμύγδαλο χωρίς φλούδα

55γρ. σοκολάτα κουβερτούρα, ψιλοτριμμένη, η κομματάκια μαύρης σοκολάτας (chocolate chips)

500γρ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του

Ζάχαρη άχνη/ζαχαροπλαστικής για πασπάλισμα

Τρούφα σοκολάτας ή φετούλες αμυγδάλου για διακόσμηση (προαιρετικά)

Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 350°F/175°C. Κόβουμε ένα στρογγυλό κομμάτι λαδόχαρτο ή λαδόκολλα και το τοποθετούμε σε ένα στρογγυλό σκεύος 12-in/30.5-εκ με αφαιρούμενες πλευρές ή σε ένα συμβατικό σκεύος ψησίματος ίδιων διαστάσεων. Βουτυρώνουμε τις πλευρές του σκεύους και το χαρτί. Διαλύουμε τη μαστίχα με μια ιδέα ζάχαρη σε ένα γουδί και τη βάζουμε στην άκρη.

Χτυπάμε τα ασπράδια των αυγών σε ένα μπολ με ένα  ηλεκτρικό μίξερ σε μέτρια ταχύτητα. Προσθέτουμε 1½ φλιτζ. /300γρ. ζάχαρη και το χυμό λεμόνι, αυξάνουμε τη ταχύτητα σε μέτρια προς γρήγορη και χτυπάμε τα ασπράδια μέχρι να γίνουν μαρέγκα. Αφαιρούμε από το μίξερ και βάζουμε το μείγμα στην άκρη. 

Σε ένα μεγάλο, καθαρό μπολ, χρησιμοποιούμε το ηλεκτρικό μίξερ με τις  κεφαλές που μοιάζουν με κουπιά για να χτυπήσουμε το βούτυρο και το υπόλοιπο ½ φλιτζ./100γρ. της ζάχαρης σε μέτρια προς γρήγορη ταχύτητα μέχρι να γίνει ελαφρύ και κρεμώδες, περίπου 5-7 λεπτά. Προσθέτουμε τους κρόκους, έναν έναν, χτυπώντας μετά από κάθε προσθήκη. Χτυπάμε και το γάλα, το brandy και το χυμό πορτοκαλιού. Ανακατεύουμε και το ξύσμα πορτοκαλιού, τα αμύγδαλα, τη μαστίχα και τη σοκολάτα.

Χρησιμοποιώντας μια πλαστική σπάτουλα διπλώνουμε τη μαρέγκα και το αλεύρι μέσα στο μείγμα των κρόκων, σιγά σιγά, εναλλάσσοντας τα μεταξύ τους.

Χύνουμε το μείγμα αυγών στο προετοιμασμένο σκεύος. Ψήνουμε για περίπου 1 ώρα ή μέχρι όταν βάλουμε ένα λεπτό μαχαίρι στη ζύμη να βγαίνει καθαρό. Αφαιρούμε το κέικ από το φούρνο και το τοποθετούμε σε μια σχάρα για να κρυώσει. Σε περίπτωση που φτιάχνουμε το κέικ για την Πρωτοχρονιά τυλίγουμε ένα μικρό κέρμα σε αλουμινόχαρτο και το βάζουμε στον πάτο του.

Γυρίζουμε το κέικ ανάποδα και κοσκινίζουμε τη ζάχαρη ζαχαροπλαστικής σε όλη την επιφάνεια. Εάν το κέικ είναι για την Πρωτοχρονιά «γράφουμε» τη χρονολογία με τα κομματάκια σοκολάτας ή τα αμύγδαλα.